Het idee dat mensen twee denkwijzen oftewel mindsets kunnen hebben: een statische (fixed) en een op groei gerichte (growth) mindset. De Amerikaanse psycholoog Carol Dweck heeft onderzoek gedaan naar motivaties en prestaties van studenten. Zij concludeerde dat er twee soorten denkwijzen (mindsets) zijn: de fixed mindset (vast) en growth mindset (groei). Studenten met een fixed mindset zagen bekwaamheid als iets wat zich direct moet manifesteren en dus niet te ontwikkelen is. Ze haakten af als ze iets niet meteen konden. Studenten met een growth mindset geloofden juist dat bekwaamheid kon groeien door hard te werken en te oefenen. Zij zetten ten allen tijde door, ook wanneer het moeilijk werd of als ze tegen problemen aanliepen. Tegenwoordig plaatsen onderzoekers vraagtekens bij de betrouwbaarheid van de originele studies van Dweck. Latere studies laten namelijk andere resultaten zien. Ze toonden onder meer dat een op groei gerichte denkwijze niet leidt tot beter leren (Sisk et al, 2018). Dwecks onderzoek is bovendien gebaseerd op een methode van zelfrapportage door studenten. Het feit dat studenten verschillend denken over bekwaamheid en intelligentie klopt wel, maar de invloed van die denkwijzen op leerprestaties is nooit sterk aangetoond. Vooral interventies op het gebied van de mindset blijken niet (of nauwelijks) effectief.
Kirschner, P. A., Claessens, L., & Raaijmakers, S. (2018). Op de schouders van reuzen: Inspirerende inzichten uit de cognitieve psychologie voor leerkrachten. Meppel: Ten Brink Uitgevers.