Plannen moet je leren, en je aan een planning houden ook. Help studenten met plannen op de lange termijn door tussendoor checks uit te voeren. Studenten krijgen bij hun studie uiteenlopende taken op zich afgevuurd vanuit veel verschillende informatiebronnen, zoals via de mail, roosters en lessen. Daarnaast is de studententijd de periode waarin de meeste jongeren voor het eerst volledig zelfstandig een balans moeten zien te vinden tussen hun studietaken, bijbaantjes, sociaal leven, hobby’s, sporten en vitaliteit. Dat zijn veel balletjes om hoog te houden. Het is daarom niet gek dat een op de drie studenten moeite heeft met timemanagement en plannen. Dit verklaart deels de toename in stress op veel onderwijsinstellingen. Meer dan de helft van de studenten ervaart stressklachten. Studenten hebben nog volop ondersteuning nodig bij het planproces en vooral bij taken die hun zijn opgelegd door anderen. Je geheugen kan namelijk maar een beperkte hoeveelheid informatie achter elkaar aan: probeer je meer dan dat te leren, dan worden er ook weer dingen vergeten. Je onthoudt informatie dus veel beter wanneer je steeds korte stukjes leert en dit later weer herhaalt. Daarnaast kunnen studenten door middel van plannen effectiever leren doordat ze werken met het stellen van doelen. Op een later moment kunnen ze zichzelf testen om na te gaan of deze doelen zijn gehaald. Help studenten met het leren plannen door structuur aan te brengen. Om studenten te helpen met hun planning, kun je als docent de opdracht opdelen in onderdelen en daarvoor op kortere termijn deadlines stellen en/of feedbackmomenten creëren. Op die manier leer je studenten om op tijd en stap voor stap aan iets te werken. Leg studenten daarnaast uit hoe ze prioriteiten kunnen stellen (Model van Eisenhouwer): hierbij moeten ze ook rekening houden met herhaling. Geef studenten ook mee dat hun eigen planning bedoeld is om overzicht te krijgen en dat zij deze altijd kunnen aanpassen wanneer ze merken dat het niet lukt. Plannen is namelijk een vaardigheid om oefening vraagt. Daarnaast kan het maken van een gedragsplan erg goed helpen bij het plannen. Een gedragsplan is bedoeld om van huiswerk en leren een gewoonte te maken. Een gedragsplan bevat twee verschillende onderdelen: - Een trigger: een signaal dat voor jou duidelijk maakt dat je aan het gewenste gedrag moet beginnen - Het gedrag zelf: huiswerk maken of leren in dit geval. Een trigger kan gedrag zijn (bijv. avondeten), een omgeving (bijv. thuiskomen van school), maar ook een dag of tijdstip. Het gedrag moet hierbij zo specifiek mogelijk omschreven worden, bijvoorbeeld op maandag- en donderdagavond 45 minuten lang aan wiskundehuiswerk. Een gedragsplan kan dan als volgt klinken: “Op maandag- en donderdagavond, ga ik na het avondeten (18.30) ten minste 45 minuten aan mijn wiskunde huiswerk”. Het planproces kun je opdelen in drie verschillende onderdelen: verzamelen, organiseren en plannen. Allereerst is het van belang dat studenten hun taken verzamelen en opslaan in een ‘extern geheugen’, zoals een to-do lijst op papier of een digitaal medium. Het werkgeheugen kan namelijk maar ongeveer maximaal zeven taken gelijktijdig verwerken. Nadat de taken zijn verzameld, moeten ze georganiseerd, geprioriteerd en soms opgedeeld worden. Welke taken horen bij elkaar, welke taken moeten eerst en hoe kunnen ze grote taken opdelen in behapbare subtaken die gepland kunnen worden? Pas wanneer de eerste twee stappen zijn doorlopen, kunnen studenten een logische tijdsplanning maken, en hun taken en subtaken met deadlines in de agenda zetten.
Van Huisseling, A., Keiman, D., Van Liere, N., Mourisse, L., Ohlenforst, T., Pleijers, D., & Vennes, A. (2018). Welzijn onder studenten: Radboud Cares. Radboud University. Te downloaden van de website scienceguide.nl via het artikel Nijmeegse studenten maken actieplan voor studentenwelzijn.
Dunlosky, J., Rawson, K. A., Marsh, E. J., Nathan, M. J., & Willingham, D. T. (2013). Improving students’ learning with effective learning techniques: Promising directions from cognitive and educational psychology. Psychological Science in the Public Interest, 14(1), 4-58.
Hartwig, M. K., & Dunlosky, J. (2012). Study strategies of college students: Are self-testing and scheduling related to achievement?. Psychonomic Bulletin & Review, 19(1), 126-134.
Universiteit van Amsterdam & Hogeschool van Amsterdam. (2015). Stoplichten: Studentengezondheidstest UvA en HvA studenten. Te downloaden via de website van studentengezond heidstests.nl onder het kopje resultaten/onderzoekresultaten.
Sierhuis, D. (2019). Stressfactoren onder studenten. Amsterdam: ASVA.
