Wanneer opleidingen inzetten op minder summatieve toetsen, belangrijke beslismomenten, klinkt soms de angst door dat studenten minder gemotiveerd zullen zijn als ze niet regelmatig een cijfer krijgen. Een begrijpelijke angst, want leren voor goede cijfers is wat we studenten hebben aangeleerd. Geen enkel kind wordt geboren met de vraag naar een cijfer. Dit wordt kinderen aangeleerd in ons onderwijssysteem. We conditioneren hen. Door het behalen van goede cijfers te blijven waarderen, in het curriculumontwerp en in de omgang naar studenten toe, wordt dit in stand gehouden. Het onderwijs zou juist studenten moeten ‘ontcijferen’: de cijfers als focuspunt wegnemen. De nuance zit hem in het feit dat je dit moeilijk als individuele docent voor elkaar kunt krijgen. Op het moment dat je zelf minder beoordeelt, maar collega’s nog voortdurend toetsen voor cijfers, zullen studenten die toetsen altijd voor laten gaan. Er zijn immers belangrijke consequenties verbonden aan die cijfers. Dit probleem vraagt dus om een collectieve visie op leren, vanwaaruit samen de keuze kan worden gemaakt om opleidingsbreed meer in te zetten op ontwikkeling dan op beoordeling. Ga daarover dus met collega’s in gesprek en werk zo toe naar een lerende cultuur.
Peeters, W. & Maij, D. (2021). 33 Tips voor HBO-Didactiek. Advies uit onderzoek en onderwijs. Amsterdam: Boom.