Het (onnodig) gebruik van de mobiele telefoon zorgt voor slechtere leerprestaties. Wees hier dus kritisch op. Notificaties leiden je aandacht af, en die aandacht heb je nodig om te leren. Smartphones nodigen uit tot multitasken, wat ons brein niet kan. Tot slot worden veel apps ontwikkeld die doelgericht met een onmiddellijke beloning werken waardoor je sneller verslaafd raakt. Omdat leren vaak niet zo’n onmiddellijke beloning heeft, wordt het steeds moeilijker om de telefoon te laten liggen. Dit geldt ook voor de verleiding van de telefoon in de les. Hoe inhoudelijk interessant of sterk je manier van onderwijzen ook is, het wint het waarschijnlijk niet van een mobiele telefoon. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat studenten afgeleid raken wanneer hun smartphone alleen al in de buurt is, ook al is deze uit het zicht (zie afbeelding). Dus hoogstwaarschijnlijk is naast het daadwerkelijk gebruiken van je smartphone, ook het in de buurt hebben van je smartphone nadelig. Je gedachten verplaatsen zich dan alsnog naar je telefoon waardoor je aandacht weg is van de leerstof. We hebben drie cognitieve, besluitvormende breinsystemen: het archiverende brein, het reflecterende brein en het reflexbrein. Vooral het verschil tussen die laatste twee breinen is van belang. Het reflecterende brein is verantwoordelijk voor logisch, analytisch, synthetisch en creatief denken, voor het oplossen van problemen, vooruitdenken, reflecteren op het verleden en diep nadenken. Het is langzaam en heeft voortdurend aandacht en concentratie nodig. Het reflexbrein daarentegen is een soort ‘flitslicht’-brein dat zijn conclusies uitsluitend baseert op het hier en nu. Wie altijd online is, traint zijn reflexbrein en verwaarloost zijn reflecterende brein: ons reflecterende brein kan niet multitasken. Door voortdurend online te zijn, lopen onze cognitieve prestaties simpelweg terug. Hoe inhoudelijk interessant of sterk je didactiek ook is, het wint het niet van een mobiele telefoon. Een smartphone verbod kan hierbij helpen: vooral beginnende of ‘zwakkere’ studenten ondervinden hier voordeel aan. Bij ‘sterkere’ of expert studenten heeft dit weinig effect. Uit onderzoek blijkt dat alle leerprestaties toenemen naarmate de telefoon verder weg ligt. Het is vooral belangrijk om duidelijke gedragsregels te hebben. Je kunt studenten bijvoorbeeld conditioneren om de smartphone op bepaalde momenten op de vliegtuigstand te zetten. Dus als ze de klas in komen, dan moet de smartphone op de vliegtuigstand. Dit werkt vooral wanneer alle docenten hetzelfde beleid hanteren. Probeer studenten uit te leggen dat de smartphone een handig middel is, maar dat veel apps zijn opzettelijk ontworpen om je aandacht op te eisen. Er zijn ook apps die je juist helpen om je concentratie te bewaken. Leg uit wat de gevolgen van multitasken zijn: meer stress en studenten zijn uiteindelijk langer met hun taken bezig. Maak studenten ervan bewust dat de afleiding van de smartphone bijna altijd aanwezig is, ook al zit die in hun tas. Uiteraard kan een mobiele telefoon ook nuttig zijn voor bijvoorbeeld het meedoen aan een digitale quiz of het luisteren van muziek voor de concentratie. Goede afspraken kunnen hierbij studenten helpen de telefoon nuttig te gebruiken, maar dit is niet alle alle studenten even makkelijk. Wees er dus kritisch op, met name bij de beginnende studenten.
Beland, L. P., & Murphy, R. (2016). Ill communication: technology, distraction & student performance. Labour Economics, 41, 61-76.
Chen, Q., & Yan, Z. (2016). Does multitasking with mobile phones affect learning? A review. Computers in Human Behavior, 54, 34-42.
Felisoni, D. D., & Godoi, A. S. (2018). Cell phone usage and academic performance: An experiment. Computers & Education, 117,175-187.
Thornton, B., Faires, A., Robbins, M., & Rollins, E. (2014). The mere presence of a cell phone may be distracting. Social Psychology.
Ward, A. F., Duke, K., Gneezy, A., & Bos, M. W. (2017). Brain drain: The mere presence of one’s own smartphone reduces available cognitive capacity. Journal of the Association for Consumer Research, 2, 140-154
