Laat stap voor stap uitgewerkte voorbeelden zien om leerlingen iets te leren.

Een van de beste manieren om een probleem te leren oplossen is door gebruik te maken van een uitgewerkt voorbeeld: een probleem of taak die we hebben opgelost of uitgewerkt en waarvan elke stap volledig uitgelegd en helder is. Een uitgewerkt voorbeeld belast het werkgeheugen veel minder (zie cognitive load theory) omdat de oplossing(sprocedure) alleen maar gevolgd en begrepen hoeft te worden (zie afbeelding). De leerling hoeft deze dus niet zelf te ontdekken. Hierdoor is er ruimte in het werkgeheugen voor het opslaan van de essentiële informatie in het langetermijngeheugen. Dit omvat de verbanden tussen ‘stappen’ voor het oplossen van het probleem. Leerlingen leren herkennen welke ‘zetten’ nodig zijn voor het oplossen van een bepaald soort problemen. Dit is de basis is van het ontwikkelen van kennis en vaardigheden als probleemoplosser.

Als iemand eenmaal de manier van werken onder de knie heeft, dan kun je de sturing afbouwen (zie doe aan scaffolding). Op dat moment hebben uitgewerkte voorbeelden minder effect op het leren. Dit heet het expertise reversal effect (zie differentieer tussen beginners en experts).

Bronnen

https://onderzoekonderwijs.net/2018/11/06/houston-wij-hebben-een-probleem/

Atkinson, R. K., Derry, S. J., Renkl, A., & Wortham, D. W. (2000). Learning from examples: Instructional principles from the worked examples research. Review of Educational Research, 70, 181–214.

Kirschner, P. A., Claessens, L., & Raaijmakers, S. (2018). Op de schouders van reuzen: Inspirerende inzichten uit de cognitieve psychologie voor leerkrachten. Meppel: Ten Brink Uitgevers.

Klik om te vergroten.